Akıl Çağı Bilim Adamları

Akıl Çağı bilim adamları adlı içeriğimizde sizlere Aydınlanma Çağı olarak da bilinen Akıl Çağı hakkında bilgiler vereceğiz. Aynı zamanda bu dönemde yaşamış önde gelen bilim adamlarının da hayatlarını açıklayacağız.

Akıl Çağı Nedir?

Akıl Çağı’nın bir diğer ismi de Aydınlanma Çağı’dır. Akıl Çağı 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa’da başlayan bir çağdır. Bu çağda kültürel olarak aydınlanma felsefesi benimsenmiştir. Aydınlanma felsefesi, akılcı düşünmeyi öncelik haline getiren ve geleneklerden uzaklaşmayı hedefleyen bir felsefedir. Avrupa’da Orta Çağ karanlık çağ olarak bilinmektedir. Orta Çağ’dan sonraki dönemde insan zihninin aydınlandığını, batıl inançların etkisinden kurtulduğunu dile getirmek için bu dönem Aydınlanma Çağı olarak adlandırılmıştır. Bilim insanlarına da Aydınlanma Çağı bilim insanları ismi verilmiştir.

Rönesans, reform, bilimsel devrim ve çeşitli coğrafi keşifler Aydınlanma Çağı’nın başlamasına zemin hazırlamıştır. Aynı zamanda Akıl Çağı tarihte büyük bir etki bırakmıştır. Kendisinden sonraki dünyayı şekillendirdiği de söylenebilir. Akıl Çağı’nda laiklik, özgürlük ve eşitlik gibi kavramlar daha fazla değer görmeye başlamıştır. Ek olarak bilime ve akla verilen değer de günümüze kadar giderek artmıştır.

Akıl Çağı Bilim İnsanları

Akıl Çağı bilim adamları, bu dönemde yaptıkları çalışmalar ile birlikte adlarını tarihe yazdırmışlardır. Günümüz dünyasında kabul edilen birçok teori ve bilgi Aydınlanma Çağı bilim adamları sayesinde ortaya çıkmıştır. Akıl Çağı’nın önde gelen bilim insanlarına göz atmak gerekirse şunlar örnek olarak gösterilebilir:

• Francis Bacon
• William Gilbert
• Pierre-Simon Laplace
• René Descartes
• Antoine Lavoisier
• Antonie van Leewenhoek
• Adam Smith

Yukarıda yer alan isimler Akıl Çağı bilim adamları arasında tarihin en çok iz bırakanları arasındadır. Bu kişiler ile ilgili detaylı bilgileri içeriğimizin ilerleyen kısımlarında öğrenebilirsiniz.

Francis Bacon

Francis Bacon, Akıl Çağı bilim adamları arasında yer alan birisidir. Bir İngiliz olarak dünyaya gelen Bacon, küçük yaşlarda aldığı felsefe eğitimi sayesinde skolastik felsefeye eleştirel yaklaşmayı başarmıştır. Bu yoldan gitmek yerine bilim ve akıla bağlı bir felsefi görüş ortaya koyup bunu geliştirmiştir. Bacon’ın söylediğine göre doğayı akıl ve bilim yoluyla keşfedebileceğimiz üzerinedir.

Bundan dolayı Francis Bacon sürekli deneylerine devam ederek doğanın gerçekliğine ulaşmaya çalışmıştır. O kadar sık çalışmalarını yapmıştır ki ölümünün karlı bir havada ölü tavuk üzerinde deney yaparken zatürre geçirdiği söylenir.

Bacon yalnızca deney yapan bir bilim adamı da olmamıştır. Deney ve bilimin yöntemlerini de insanlar göstermiştir. Bacon’ın yöntemine göre ilk önce gözlem yapılmalı ve bu gözlemler kayıt altına alınmalıdır. Sonrasında bu gözlemler tarafsız bir şekilde incelenip test edilmelidir. Ona göre doğru sonuçlara ancak bu şekilde ulaşılabilir.

William Gilbert

William Gilbert; doğa filozofu, fizikçi ve doktordur. Kendi döneminde oldukça yaygın olan Aristotelesçi felsefeyi ve skolastik felsefeyi reddetmiştir. 1600 yılında yazdığı Gilbert De Magnete isimli kitabı ile hatırlanmaktadır. Kitabın içerisinde Dünya’nın tek başına bir mıknatıs olduğundan ve merkezinde bir demir bulunduğundan bahsedilir.

Dünya merkezinde bulunan demirden dolayı kuzey yönüne doğru gidildikçe pusulanın kuzeyi gösteren ucunun yere doğru yönelmesi De Magnete kitabında detaylı açıklanmaktadır. Aynı zamanda William Gilbert elektron ismini ilk kullanan bilim insanıdır. Bundan dolayı da bazı kişiler Gilbert’ı elektrik ve manyetizmanın atası olarak kabul etmektedir. Yaptığı çalışmalar ile de Akıl Çağı bilim adamları arasında oldukça önemli bir yere sahiptir.

Pierre-Simon Laplace

Pierre-Simon Laplace, Fransız bir matematikçi ve gökbilimcidir. Bu yeteneklerinin yanı sıra üstün bir yazma yeteneği de vardı. Laplace çoğunlukla çalışmalarını gök mekaniği üzerine yapmıştır ve o güne kadar bilinen birçok yanlış düşüncenin doğrusunu ortaya koymuştur. Örnek olarak Laplace’in yaşadığı dönemde Ay’ın bir gün Dünya’ya çarpma düşüncesi çok yaygındı. Kendisi yaptığı çalışmalar ile Ay’ın yörüngesi değiştiği zaman Dünya’nın dolanma yönünün değiştiğini kanıtladı. Laplace’in çalışmalarına göre gezegenlerin hareketlerindeki değişim önceden tahmin edilebilir ve belli bir düzene göre meydana gelmektedir. Bunun gibi birçok çalışmasını açıkladığı Traité de Mécanique Céleste adlı eser de modern bilim içerisinde kendisine önemli bir yer bulmuştur.

René Descartes

Descartes; Fransız filozof, matematikçi ve bilim insanıdır. Akıl Çağı bilim adamları arasında oldukça önemli bir yere sahiptir. Modern felsefenin kurucularından birisi olarak adlandırılır ve sıkça felsefenin babası olarak anılır. Ayrıca Descartes, geometri ve cebir alanlarını birleştirerek analitik geometriyi de ortaya çıkarmıştır. Ek olarak kartezyen koordinat sistemini de Descartes bulmuştur. 20 yıldan fazla sürede yazdığı matematik ve felsefe alanındaki çalışmaları ile Akıl Çağın’da önemli bir yere sahiptir. Yazdığı eserler arasında şunlar bulunmaktadır:

• 1641 yılında Latince yazılan “Meditationes de Prima Philosophia” isminde bir metafizik risalesi,
• 1644 yılında yazılan “Discourse on the Method” ve “Principia Philosophiae”,
• 1649 yılında Bohemya Prensesi Elisabeth’e adadığı “Les Passions de l’âme” isimli eserleri yayınlamıştır.

Yukarıda yer alan eserleri sayesinde Descartes Akıl Çağı bilim adamları arasında kendine önemli bir yer bulmuş ve adını tarihe yazdırmıştır.

Antoine Lavoisier

Antoine Lovoisier, Fransız bir kimyacıdır. Hayatı boyuncu iki büyük devrime tanıklık etmiş bir insandır. Birinci devrim yüzyıllardır simya adı altından sürdürülen çalışmaların çağdaş kimya bilimine dönüşmesidir. İkincisi ise 1789 yılındaki Fransız İhtilalidir. Kendisi yaptığı ilerici çalışmalar sayesinde çağdaş kimyanın kurucusu olarak bilinir ve kabul edilir. Günümüzün modern kimyasındaki birçok kural Lavoisier tarafından bulunup geliştirilmiştir. Lavoisier’in ortaya sundukları arasında şunlar bulunmaktadır:

• Lavoisier maddenin kesinlikle katı, sıvı ya da gaz hallerinde bulunduğunu söylemiştir.
• Havayı analiz ettikten sonra havadan oksijen ve azotu ayırmıştır.
• Kimyasal İsimlendirme Metodunu daha ileri seviyeye çıkarmıştır.
• Yanma olayının maddelerin oksijen ile birleşmesi sonucunda oluştuğunu keşfetmiştir. Bu keşfedilmeden önce yanan nesnelerin flogiston adı verilen bir madde çıkarması sonucunda oluştuğu düşünülüyordu.
• Kütle Korunumu Kanunu’nu ortaya çıkardı ve deneylerle bunu kanıtladı.

Lavoisier 1794 yılında Devrim Mahkemesinde yargılanmıştır. Mahkemenin yargıcı Jean-Baptiste Coffinhal “Cumhuriyet’in bilginlere ve kimyacılara ihtiyacı yoktur! Adaletin seyri ertelenemez.” cümlesini kurarak Lavoisier’in idam kararını vermiştir. Lavoisier 8 Mayıs 1794 yılında, devrim adına giyotin ile idam edilmiştir.

Antonie van Leeuwenhoek

Antonie van Leeuwenhoek, Hollandalı tüccar ve bilim insanıdır. Mikrobiyolojinin babası olarak bilinir ve anılır. Kendisi bakteriyi keşfeden ve kendi yarattığı mikroskobu ile tek hücreli canlıları ilk olarak inceleyen kişidir. İlk başta gözlükleri büyüteç gibi kullanarak kumaşları incelemeye başlamıştır. Bu şekilde mikro canlıları fark ederek başka büyüteçler oluşturmuştur. Daha sonrasında ise mikroskop icat ederek mikroskobik canlıları inceleyebilmiştir. Hayatı boyunca 550 tane mikroskop merceği üretmiş ve bunlar ile yeni incelemeler ortaya koymuştur. Leeuwenhoek’in yaptığı çalışmalar arasında şunlar bulunmaktadır:

• Leeuwenhoek kan hücrelerini incelemiştir ve kılcal damarları da gözlemleyerek kan hücrelerinin geçişini incelemiştir.
• Mikroskop yardımı ile kas liflerini gözlemleyip kasların liflerden oluştuğunu ortaya çıkarmıştır. Daha öncesinde kasların liflerden oluştuğu bilinmemekteydi.
• Bitkilerin farklı bölümlerini incelemiş ve bitki bölümlerindeki detayları ilk kez ortaya çıkarmıştır.
• 1677’de spermatozoa’yı keşfederek yumurtaların sperm tarafından içerisine girilmesi ile döllendiği sonucunu ortaya çıkarmıştır.

Leeuwenhoek, yukarıdaki yaptığı çalışmalar ile Akıl Çağı bilim adamları arasında büyük bir önem kazanmıştır. Aynı zamanda adını tarihe de bu şekilde yazdırmıştır.

Adam Smith

Akıl Çağı, bilimsel ve felsefi olarak çok yol katedilen bir dönemdir. Ancak çalışmalar yalnızca bu alanlarda meydana gelmemiştir. Bu alanlara ek olarak ekonomi ve iktisat alanlarıdır. Adam Smith, kapitalizmin işleyişi ve iktisat üzerine çeşitli bilimsel incelemeler ortaya koymuştur. Ulusların Zenginliği ve Ahlaki Duygular Kuramı isimli iki eserini araştırmalarının sonucunda yayınlamıştır. Smith geliştirdiği görünmez el ve iş bölümünün önemi gibi açıklamalar ile günümüzün en önemli bilimlerinden olan iktisat biliminin doğuşunu gerçekleştirmiştir.

Sonuç

Akıl Çağı bilim adamları adlı içeriğimizde sizlere Aydınlanma Çağı olarak da bilinen Akıl Çağı hakkında detaylı bilgiler verdik. Aynı zamanda bu dönemde yaşamış ve günümüzü etkilemiş önemli bilim insanlarının çalışmalarını ve hayatlarını sizlere anlattık.